Met de stappen van het reflectiemodel van Korthagen leer je je handelen en de reflectie op dat handelen op systematische wijze toe te passen (Korthagen e.a., 2002).
Fase 1 Situatie
Beschrijf kort de situatie in niet meer dan tien zinnen. Je groepsgenoten mogen vragen stellen om de situatie helder te krijgen.
Fase 2 Terugblikken De groepsleden stellen vragen:
Wat wilde je?
Wat voelde je?
Wat dacht je?
Wat deed je?
Het hoeft hierbij echter niet alleen over jezelf te gaan, ook de andere betrokkenen zoals medestudenten, docenten, begeleiders/collega’s tijdens je stage, enzovoort, (en wat zij wilden, voelden, dachten, deden) zijn belangrijk.
Fase 3 Bewustwording
De bewustwording van de meest essentiële aspecten uit de ingebrachte situatie wordt door veel mensen moeilijk gevonden. Vooral als het om heel nieuwe en complexe situaties gaat.
De groep helpt je de samenhang te ontdekken tussen je antwoorden op de vragen uit de voorgaande fase. Wat is jouw aandeel en wat is de inbreng van de werkplek? Wat heb je ontdekt in je eigen praktijkvoering? Wat zijn de consequenties hiervan?
Fase 4 Alternatieven
Met het bedenken van alternatieven verruim je je blik. De anderen helpen je door hun alternatieven te vergelijken met de jouwe en voor en nadelen af te wegen.
Benoem ook hoe je nieuw gedrag in werking gaat zetten.
Fase 5 Uitproberen van nieuw gedrag (gebeurt later!) Na verloop van tijd reflecteer je op de resultaten vannieuw gedrag. Ben je tevreden of kan het volgende keer nog beter (of anders)?
Voor meer informatie over de reflectiespiraal van Korthagen kun je bijvoorbeeld het volgende boek raadplegen:
Korthagen, F., & Nuijten, E. (2019). De kracht van reflectie. Een sleutel voor de ontwikkeling van leraren. Amsterdam: Boom.
Het model van Korthagen is een handig hulpmiddel om toe te passen tijdens coaching. Aan de hand van dit model kun je de coachee laten reflecteren en het kan een mooie basis zijn om in gesprek te gaan. Om de inzet tijdens coachmomenten te faciliteren, kun je hiernaast de ‘praatplaat’ met het model van Korthagen downloaden.